Praca podczas zwolnienia lekarskiego – konsekwencje dla pracodawcy

Czy pracodawca może nakazać wykonywanie pracy podczas zwolnienia lekarskiego pracownika? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.

Przepisy, których nie wolno lekceważyć

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który przebywa na zwolnieniu lekarskim, nawet gdy ten twierdzi, że chce wykonywać pracę. Od 1 grudnia 2018 r. lekarze wystawiają wyłącznie zwolnienia elektroniczne. ZUS udostępnia e-ZLA płatnikowi składek (np. pracodawcy) na jego profilu na PUE ZUS nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania e-ZLA, dlatego pracodawca nie może tłumaczyć się, że nie wiedział o zwolnieniu lekarskim pracownika. Dopuszczając do pracy osobę, co do której pracodawca wie, że otrzymała e-ZLA, narusza przepisy BHP. A za to grozi mu grzywna od 1 tys. do 30 tys. zł. W skrajnych przypadkach można zwolnić dyscyplinarnie pracownika z powodu naruszenia obowiązków pracowniczych za to, że wykonuje pracę podczas zwolnienia chorobowego, bo nie dba o interes pracodawcy.

Czy możliwe jest wcześniejsze dopuszczenie pracownika do pracy podczas zwolnienia lekarskiego?

Powrót do pracy podczas zwolnienia lekarskiego jest możliwy jednakże trzeba spełnić niezbędne warunki. Przede wszystkim konieczna jest zgoda lekarza. Poniżej przeanalizowane są 2 przypadki:
1) W przypadku gdy zwolnienie lekarskie jest krótsze niż 30 dni, pracownik może wrócić do wykonywania pracy, kiedy lekarz orzecznik ZUS wyda zaświadczenie, na którym zaznaczy, że pracownik odzyskał zdolność do pracy, lub gdy lekarz prowadzący poprawi okres na zwolnieniu lekarskim. Wtedy pracodawca może dopuścić pracownika do pracy. W takiej sytuacji nie ma konieczności wykonywania przez pracownika kontrolnych badań lekarskich.
2) Nieobecność w pracy z powodu choroby przekraczająca 30 dni powoduje, że pracownik, który chce wrócić do pracy, musi przed powrotem do pracy odwiedzić lekarza medycyny pracy. Dopiero na podstawie wydanego przez niego dokumentu stwierdzającego, że pracownik odzyskał zdolność do pracy – pracodawca może dopuścić pracownika do pracy.

Za przepracowane dni wypłaca się wynagrodzenie.

Dla tych, którzy chcą wiedzieć więcej: Ocena Ryzyka Zawodowego – pigułka informacji.

Czy są wyjątki od tej zasady?

Zdarzają się sytuacje, w których podejmowanie pracy podczas zwolnień lekarskich nie jest traktowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i jest dozwolone – wskazuje na to orzecznictwo sądów. Według Art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa: ,,Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.’’

W orzecznictwie sądowym przyjęto, że za wykonywanie pracy zarobkowej nie można uznać:

W orzecznictwie sądowym przyjęto, że za wykonywanie pracy zarobkowej nie można uznać:
1) działalności uzasadnionej potrzebą środowiskową, społeczną czy publiczną, nawet gdy ubezpieczony otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy (na podstawie wyroku SN z 5 kwietnia 2016 roku, sygn. akt II UK 171/15).

2) Również podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych nie może być traktowane jako prowadzenie działalności gospodarczej powodujące utratę prawa do zasiłku chorobowego.
3) Ponadto udział w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej stanowiący formę społecznej działalności niektórych jej członków i otrzymywanie z tego tytułu rekompensaty w formie ryczałtu także nie powinno być traktowane jako wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy – taką opinię wyraził SN w wyroku z 4 listopada 2009 roku (sygn. akt I UK 140/09).
4) Analogicznie, udział w akcjach ratowniczych członków OSP, mimo otrzymania ekwiwalentu ustalonego w Ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej, nie powinien być traktowany jako praca zarobkowa w czasie zwolnienia lekarskiego. Powyższe stanowisko wyraził SN w wyroku z 14 maja 2009 roku (sygn. akt I UK 351/08).

Tak więc istnieją okoliczności, które usprawiedliwiają wykonywanie niektórych czynności zawodowych na zwolnieniu lekarskim.

Jak sam widzisz poza szkoleniami BHP i obowiązkową dokumentacją BHP są jeszcze inne kwestie, o których należy pamiętać!