Analiza stanu BHP
Obowiązek sporządzenia okresowej analizy stanu bhp wynika z § 2 ust. 1 pkt.3 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Do zakresu działania służby bhp należy sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.
Dzięki wzajemnej współpracy Służby BHP, kierownictwa, a przede wszystkim pracowników jest możliwe wdrożenie skutecznego systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w organizacji.
Co może zawierać przykładowa analiza stanu BHP?
Przepisy nie wskazują wprost co powinna zawierać, dlatego przy opracowaniu należy kierować się m.in. specyfiką branży, rodzajami zagrożeń, wielkością firmy, a także częstotliwością wykonywania analizy. Poniżej zamieszczamy przykładowe punkty, które mogą być zawarte w analizie stanu BHP.
- Statystyka wypadkowości i realizacja wniosków (przedstawiamy informacje o ilości wypadków przy pracy, krótki opis wypadku ze wskazaniem działań zapobiegawczych).
- Statystyka chorób zawodowych i skuteczność podjętych działań (jeżeli stwierdzono choroby zawodowe w firmie).
- Statystyka zdarzeń potencjalnie wypadkowych i skuteczność podjętych działań (Zdarzenie potencjalnie wypadkowe, czyli zdarzenie niepożądane, które miało miejsce w związku z wykonywaną pracą, nie spowodowało urazu pracownika lub/i uszkodzenia narzędzi pracy, ale w wyniku którego zaistniało prawdopodobieństwo wystąpienia takich skutków. Przedstawiamy działania, które zostały podjęte w celu wyeliminowania zdarzeń niepożądanych).
- Statystyka awarii i skuteczność akcji ratowniczych oraz podjętych działań zapobiegających (jeżeli takie sytuacje miały miejsce np. pożar, wybuch).
- Instrukcje obsługi i bezpiecznego wykonywania prac, ich aktualność, znajomość przez pracowników (o instrukcjach pisałam więcej tutaj: https://ehsconsulting.pl/instrukcje-bezpieczenstwa-i-higieny-pracy-co-warto-o-nich-wiedziec/).
- Wyniki badań środowiska pracy (jeżeli takie badania były przeprowadzane):
– zapylenie,
– hałas,
– drgania (wibracja),
– substancje niebezpieczne i szkodliwe,
– promieniowanie jonizacyjne, laserowe, elektromagnetyczne itd.,
– oświetlenie. - Wyniki kontroli wewnętrznych w zakresie:
– organizacji stanowisk pracy,
– stosowanych maszyn, urządzeń,
-narzędzi,
-materiałów.
8. Stwierdzone podczas kontroli wewnętrznych sytuacje nieprzestrzegania przez pracowników przepisów ora z zasad bhp.
9. Zgłoszone przez pracowników nieprawidłowości w zakresie bhp.
10. Wnioski z kontroli organów zewnętrznych (np. Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Straży Pożarnej).
11. Szkolenia bhp:
– wstępne,
– okresowe,
– specjalistyczne.
12. Badania lekarskie (profilaktyczne z zakresu medycyny pracy: wstępne, okresowe, kontrolne przeprowadzane pracownikom).
13. Kwalifikacje zawodowe pracowników (jakie uprawnienia są wymagane do wykonywania pracy np. spawalnicze, energetyczne itd.).
14. Kwalifikacje zdrowotne pracowników (czy stan zdrowia pozwala pracownikom na wykonywanie pracy na danym stanowisku pracy).
15. Środki ochrony zbiorowej (Środki ochrony zbiorowej są przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy, będące rozwiązaniami technicznymi stosowanymi w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach. W tym punkcie wskazujemy na stanowiska pracy, gdzie są stosowane środki ochrony zbiorowej wraz z opisem tych środków.).
16. Środki ochrony indywidualnej (Środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG. Prawo do bezpłatnych środków ochrony indywidualnej i bezpłatnej odzieży i obuwia roboczego zostało uregulowane w kodeksie pracy: Art. 237(6) -Art. 237(10) k.p. Przedstawiamy rozwiązania środków ochrony indywidualnej, które są stosowane na wskazanych stanowiskach pracy.).
17. Odzież robocza i ochronna (Odzież robocza powinna być zgodna z polskimi normami w zakresie odzieży i obuwia roboczego m.in. PN-EN 340:1996, PN-EN 344:1996.).
18. Prace szczególnie niebezpieczne (Zgodnie z § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, to prace, przy których wykonywaniu występuje zwiększone zagrożenie lub prace, które są wykonywane w utrudnionych warunkach.):
– identyfikacja,
– rejestr,
– instrukcje, procedury.
19. Konsultowanie zagadnień bhp z pracownikami lub ich przedstawicielami (informacja o spotkaniach działowych, które są organizowane, w jaki sposób są realizowane propozycje pracowników w obszarze poprawy warunków pracy).
20. Ergonomia (np. organizacja stanowiska pracy biurowej zgodnie z zasadami ergonomii).
21. Podwykonawcy (Jeżeli wykonują prace u danego pracodawcy pracownicy innych firm. Do obowiązków pracodawcy, w przypadku gdy w tym samym miejscu wykonują prace pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, należy współpraca ze sobą, wyznaczenie koordynatora sprawującego nadzór and bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym
miejscu, ustalenie zasad współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w
przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników. .
22. Ocena ryzyka zawodowego
Przykład: fragment analizy stanu bhp
1.Działania Służby BHP
Najważniejsze prace wykonane przez Służbę BHP w tym okresie:
1. Weryfikacja substancji chemicznych, znajdujących się w firmie X
1.1. Wykonanie Oceny Ryzyka Zawodowego w odniesieniu do substancji chemicznych, zapoznanie z nią pracowników.
1.2. Skatalogowanie Kart Charakterystyk dla wykorzystywanych substancji chemicznych.
1.3. Przedstawienie pracodawcy oraz pracownikom zaleceń, które dotyczą przechowywania i sposobu użytkowania substancji chemicznych.
1.4. Wykonanie etykiet zgodnych z oznaczeniem CLP dla substancji, które zostały umieszczone w opakowaniach, niepochodzących bezpośrednio od producenta.
2. Wykonanie raz w miesiącu inspekcji stanu BHP.
2.1. Dokumentacja zdjęciowa wraz z opisem stwierdzonych niezgodności.
2.2. Propozycja działań korekcyjnych i korygujących do opisanych niezgodności.
3. Analiza wykonanych badań środowiska pracy.
3.1. Przeprowadzone zostały badania w kierunku:
• czynników pyłowych
• czynników chemicznych podczas spawania i malowania
• hałasu
3.2. Uwzględnienie wyników badań w Ocenie Ryzyka Zawodowego.
3.3. Udostępnienie pracownikom informacji o hałasie (umieszczenie tablic o wynikach w pomieszczeniach pracy).
4. Wykonanie Oceny Ryzyka Zawodowego dla stanowisk:
• pracownik administracyjno-biurowy
• operator maszyn z uprawnieniami spawacza
• pilarz
Omówienie wykonanej Oceny Ryzyka Zawodowego z pracownikami.
5. Przeprowadzenie szkoleń BHP.
2. Statystyki BHP
W 2016r. nie stwierdzono wypadków w pracy i w drodze do/z pracy.
3. Badania środowiska pracy
nazwa dokumentu data wykonanego sprawozdania czynnik badany miejsce wykonywania pomiaru Wynik w odniesieniu do 8h zmiany roboczej
Sprawozdanie NR: LBŚ/X/2016 20.05.2016 r.
Operator maszyn CNC z uprawnieniami spawacza
Pył- frakcja wdychalna: 0,47 mg/m3, stanowi to 0,12-krotność NDS
Pył- frakcja respirabilna: 0,21 mg/m3, stanowi to 0,21-krotność NDS
Tlenek żelaza- frakcja respirabilna 0,098 mg/m3, stanowi to 0,02-krotność NDS
Mangan- frakcja wdychalna 0,020mg/m3, stanowi to 0,10-krotność NDS
Mangan- frakcja respirabilna 0,016mg/m3, stanowi to 0,31-krotność NDS
Tlenek węgla poniżej oznaczalności metody badawczej
Hałas poniżej 78,7dB. Stanowi to 0,24-krotność NDN
Pilarz
0,43 mg/m3. Stanowi to 0,001-krotności NDS
Toluen 0,65 mg/m3. Stanowi to 0,007-krotności NDS
1-Metoksypropan-2-ol, trimetylobenzen – mieszanina izomerów poniżej oznaczalności metody (poniżej 2,5mg/m3).
Hałas poniżej 74,5dB. Stanowi to 0,09-krotność NDN
Wnioski:
- Wyniki dla czynników analizowanych mieszczą się w normie, dla żadnego z nich nie zostało przekroczone Najwyższe Dopuszczalne Natężenie/ Najwyższe Dopuszczalne Stężenie.
- W 2017r. nie jest uzasadnione powtórzenie badań w zakresie czynników: pyłowych i chemicznych.
- W 2017r. zaleca się powtórzenie badań dla hałasu na stanowiskach Operator maszyn CNC z uprawnieniami spawacza oraz Pilarz.
- Zmiana w częstotliwości badań środowiska pracy bądź czynników badanych nastąpi w momencie reorganizacji stanowisk pracy bądź modyfikacji technologii.
Plany na przyszły rok w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy
- Zwiększenie częstotliwości wykonywania inspekcji BHP (przynajmniej raz w miesiącu). Każda z inspekcji będzie zakończona raportem, który zostanie przedstawiony pracodawcy.
- Otrzymywanie zgłoszeń zdarzeń potencjalnie wypadkowych przez pracowników ze stanowisk robotniczych. Działanie będzie miało na celu lepszą weryfikację czynników niebezpiecznych.
- Wprowadzenie programu prewencyjnego BHP i jego popularyzacja wśród pracowników; możliwość zgłaszania incydentów, niezgodności BHP przez pracowników.
- Organizowanie szkoleń tematycznych BHP, oprócz obowiązkowych szkoleń wstępnych i szkoleń okresowych BHP.
- Przedstawienie pracodawcy planu modernizacji parku maszynowego (spełnienie wymogów minimalnych dla maszyn). Na życzenie pracodawcy, Służba BHP może zabrać oferty od firm na dostosowanie maszyn. Zaleca się ocenę ryzyka dla pracy maszyn przed dostosowaniem do wymagań minimalnych, a następnie dostosowywane zgodnie z zaleceniami. Ocena zgodności przed dostosowaniem i po umożliwi lepszą weryfikację spełnienia wymogów prawnych dotyczących wymagań minimalnych maszyn. Audyt BHP przed i po dostosowaniu maszyn powinien być zlecony firmie zewnętrznej, wyspecjalizowanej w tym zakresie.
- Aktualizacja dokumentacji BHP, przede wszystkim Oceny ryzyka zawodowego dla stanowisk produkcyjnych po wykonaniu modernizacji parku maszynowego oraz innych modyfikacjach technologii.
- Konsultacja z pracodawcą procedury wydawania środków ochrony indywidualnej, odzieży roboczej dla pracowników i jej wdrożenie do realizacji.
- Zwiększenie dostępności i aktualizacja procedur, instrukcji obsługi maszyn, ppoż., ogólnych BHP dla zakładu pracy.
- Konsultacja ze Służbą BHP i osobą odpowiedzialną za Ochronę Środowiska zakupów substancji chemicznych.
- Monitorowanie przebiegu instruktażu stanowiskowego, wprowadzającego nowego pracownika w zakres obowiązków (szczególnie dotyczy to stanowisk robotniczych).
- Zwiększenie uwagi na ergonomię stanowisk pracy, porządek w hali produkcyjnej.
- Wyznaczenie pomieszczenia higieniczno-sanitarnego dla pracowników.
- Zlecenie przeglądu sprzętu ppoż. i badań środowiskowych.
Masz pytania w sprawie analizy stanu BHP? Napisz/zadzwoń – chętnie pomożemy 🙂
Specjalista ds. BHP, inspektor ochrony przeciwpożarowej, auditor wiodący ISO 45001:2018, biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, doradza i szkoli w zakresie bezpieczeństwa pracy w różnych branżach m.in. budownictwie, przemyśle energetycznym oraz zakładach produkcyjnych.