Łatwopalny płyn do dezynfekcji rąk – jakie obowiązki ma pracodawca?

Stan epidemii wymógł od pracodawców zapewnienie szczególnej ochrony pracownikom m.in. wyposażenie w rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk, odległości między stanowiskami pracy wynoszącej co najmniej 1,5 m.

W przypadku braku możliwości zapewnienia dystansu między stanowiskami pracy (np. z uwagi na rodzaj wykonywanej pracy) pracodawca powinien zapewnić środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii. Powyższe wymogi wynikają z pkt. 3. § 10. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

W celu zapewnienia skutecznej dezynfekcji, producenci środków często w składzie swoich produktów uwzględniają substancje chemiczne o właściwościach łatwopalnych. W związku z tym pojawić się może pytanie, czy stosowanie takich substancji nakłada na pracodawcę dodatkowe obowiązki np. szkolenia?

Zasady postępowania z substancjami łatwopalnymi

W przypadku stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin w zakładzie pracy, należy stosować się do zaleceń producenta, które są zawarte w karcie charakterystyki. W przypadku substancji łatwopalnej należy pamiętać o odpowiednim sposobie oznakowania opakowań, umożliwiającym identyfikację substancji niebezpiecznej. Należy również ustalić, czy używany płyn do dezynfekcji dłoni stwarza zagrożenie oraz przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego w zakresie czynników chemicznych.

Zgodnie z art. 31 rozporządzenia WE nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. (REACH), dostawca substancji lub mieszaniny dostarcza odbiorcy substancji lub mieszaniny kartę charakterystyki nie później niż w dniu pierwszej dostawy substancji lub mieszaniny. Karta charakterystyki składa się z 16 sekcji, które dotyczą: identyfikacji substancji/mieszaniny i producenta/ dystrybutora; identyfikacji zagrożeń; informacji o składnikach; środków pierwszej pomocy; postępowania w przypadku pożaru; postępowania w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska; postępowania z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowania; kontroli narażenia/środków ochrony indywidualnej; właściwości fizycznych i chemicznych; stabilności i reaktywności; informacji toksykologicznych; informacji ekologicznych; postępowania z odpadami; informacji dotyczących transportu; informacji dotyczących przepisów prawnych, a także innych niezbędnych informacji w zakresie stosowania substancji.

Natomiast rolą pracodawcy jest zapewnienie, aby karta charakterystyki była udostępniona pracownikowi – użytkownikowi substancji niebezpiecznej. Zgodnie z art. 221 § 2 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.( Dz.U.2020.1320 t.j. z dnia 2020.07.30, dalej k.p.):
,,Niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.”
Wydanie w tym obszarze instrukcji zostało uregulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.2003.169.1650 t.j. z dnia 2003.09.29, dalej r.s.o.p.b.h.p.). Zgodnie z § 41 r.s.o.p.b.h.p.: ,,Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:
1) stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
2) obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
3) postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;
4) udzielania pierwszej pomocy.”
Niezależnie od formy, instrukcja powinna uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki, dotyczące m.in. sposobu przechowywania (magazynowania), postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy.

Ocena ryzyka zawodowego

Po zapoznaniu się z informacjami zawartymi w karcie charakterystyki, w odniesieniu do danego stanowiska pracy należy dokonać oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z czynnikami chemicznymi (wynika to z art. 226 k.p.).

W ocenie należy uwzględnić przede wszystkim informacje dotyczące: niebezpiecznych właściwości czynnika chemicznego; otrzymanych od dostawcy informacji dotyczących zagrożeń czynnikiem chemicznym oraz zaleceniami jego bezpiecznego stosowania, w szczególności zawarte w karcie charakterystyki, o których mowa w odrębnych przepisach; rodzaju, poziomu i czasu trwania narażenia; wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy, jeżeli zostały ustalone; wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym, jeżeli zostały ustalone; efektów działań zapobiegawczych; wyników oceny stanu zdrowia pracowników, jeżeli została przeprowadzona; warunków pracy przy użytkowaniu czynników chemicznych, z uwzględnieniem ilości tych czynników (na podstawie § 3. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U.2016.1488 t.j. z dnia 2016.09.16).

Dowiedz się także, dlaczego ocena ryzyka zawodowego jest wymagana w każdym zakładzie pracy – przydatne  informacje dla pracowników i pracodawców.

Natomiast dokonanie oceny ryzyka odnośnie substancji chemicznej może wyglądać następująco:

Masz pytania?

Skontaktuj się z nami: https://ehsconsulting.pl/kontakt/