Konsekwencje w przypadku złamania przepisów BHP
Zastanawiasz się, co grozi za złamanie przepisów BHP? Zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom jest kluczowe nie tylko pod względem komfortu pracy, ale również prawnym. Dlaczego? Zostań z nami i dowiedz się więcej!
Jakie konsekwencje może ponieść pracownik a jakie pracodawca w przypadku naruszenia przepisów BHP?
BHP – jak sama nazwa wskazuje – obszar, w którym na pierwszym miejscu jest bezpieczeństwo. Przepisy są tworzone, aby usprawnić działania, koordynować pracę, weryfikować poprawność wykonywanych czynności. Pamiętajmy, że niewiedzą nie wytłumaczymy niezgodności – każdy z nas przechodził szkolenie wstępne BHP, okresowe, stanowiskowe. Podpisujemy się na dokumentach BHP, które potwierdzają znajomość zasad.
Czy na pewno je znamy?
Przypominamy – obowiązki z tytułu bezpieczeństwa i higieny pracy ciążą na pracowniku oraz pracodawcy.
Pod lupę w pierwszej kolejności bierzemy pracodawcę. Do czego jest zobowiązany?
Wszelkie wymagania są definiowane przez art. 207 Kodeksu pracy.
Obowiązkiem pracodawcy
Obowiązkiem pracodawcy w szczególności jest:
- organizacja pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
- zapewnienie przestrzegania w zakładzie przepisów i zasad BHP, wydawanie poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz weryfikacja podjętych działań,
- reagowanie na potrzeby pracowników w zakresie BHP, podejmowanie działań zwiększających bezpieczeństwo podczas wykonywanych prac,
- eliminacja działań prowadzących do wypadków przy pracy, chorób zawodowych,
- uwzględnienie ochrony zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących oraz pracowników niepełnosprawnych w zakresie podejmowanych działań profilaktycznych,
- zapewnienie wykonywania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
- egzekwowanie poleceń wydawanych przez społecznego inspektora pracy.
Pamiętajmy! To pracodawca ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo i higienę pracy w swoim zakładzie.
Jakie obowiązki ma pracownik?
- znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,
- brać udział w szkoleniach i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się egzaminom sprawdzającym,
- pracę wykonywać zgodnie z przepisami i zasadami BHP, stosować się również do wskazówek i poleceń przełożonych,
- dbać o należyty stan maszyn i urządzeń oraz o porządek i ład w miejscu pracy,
- stosować przydzielone środki ochrony zbiorowej oraz indywidualnej,
- poddawać się wstępnym, okresowym oraz kontrolnym badaniom lekarskim oraz stosować się do wskazań lekarskich,
- niezwłocznie zawiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku lub innym zagrożeniu dla życia i zdrowia ludzkiego. Należy ostrzec również pracowników oraz osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia,
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków BHP,
- obowiązek niezwłocznego zawiadamiania przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzeżenia współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie (art. 211 Kodeksu pracy),
- obowiązek współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 211 Kodeksu pracy).
Obowiązki już znamy, co się może wydarzyć, kiedy nie wypełniamy wskazanych obowiązków?
Pracownik i pracodawca ma odmienne konsekwencje.
Jaką karę może ponieść pracodawca za niestosowanie się do przepisów BHP?
Bagatelizowanie zasad i przepisów BHP przez pracodawcę jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny od 1000 zł do nawet 30000 zł. Czy warto? Oczywiście, że nie.
Każdy z naszych czytelników wolałby zainwestować te pieniądze w rozwój firmy, edukację pracowników w zakresie BHP. Oczywiście nie jest tu weryfikowane, czy doszło do wypadku w miejscu pracy, czy nie. Fakt nie przestrzegania przepisów jest wystarczający, aby ukarać pracodawcę. kary porządkowej; rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (w tzw. trybie dyscyplinarnym) – dotyczy to w szczególności powtarzających się naruszeń zasad BHP przez oznaczonego pracownika lub jednorazowego zachowania, które w sposób niezwykle poważny doprowadziło lub mogło doprowadzić do poważnej szkody wśród innych zatrudnionych
lub w samym zakładzie pracy.
Jeżeli mamy do czynienia z wypadkiem przy pracy, powstałym z zaniedbania przez pracodawcę – skutkuje to odpowiedzialnością karną zgodnie z treścią art. 220 Kodeksu karnego, cyt. „każdy, kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Nie podlega jednak karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.”
Pamiętajmy również, że jeśli pracownik ulegnie wypadkowi wskutek zawinionych zaniedbań przełożonego w zakresie BHP – poszkodowany może żądać odszkodowania i dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Wtedy ten koszt może zdecydowanie bardziej wzrosnąć.
Jakie konsekwencje ponosi pracownik za nieprzestrzeganie przepisów BHP?
Jeżeli pracownik świadomie decyduje się działać wbrew obowiązującym przepisom BHP pracodawca może wyciągnąć wobec niego konsekwencje.
Zastosowane może zostać:
- nałożenie kary porządkowej,
- rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia (w trybie dyscyplinarnym).
Pracodawca może stosować również zgodnie z art. 108 § 1–2 kp karę upomnienia lub nagany w przypadku nieprzestrzegania zasad ustalonych w organizacji, nieprzestrzegania przepisów BHP, PPOŻ.
Mamy również do czynienia z niestandardowymi przypadkami. Jakie konsekwencje naruszenia przepisów i zasad BHP ponosi pracownik, który naruszył przepisy BHP z powodu wykonywania obowiązków służbowych?
Trzeba zadać sobie kilak ważnych pytań: Czy była możliwość uniknięcia łamania przepisów BHP podczas wykonywania obowiązków służbowych? Czy mieliśmy do czynienia z poleceniem służbowym wydanym przez swojego przełożonego? Czy ktoś odniósł obrażenia?
Przeczytaj także o obowiązkach pracodawcy na przełomie roku – mnóstwo wartościowych informacji znajdziesz na naszym blogu.
Masz pytania? Jesteśmy specjalistami w niestandardowych przypadkach.
Potrzebujesz porady biegłego sądowego? Zapraszamy! https://ehsconsulting.pl/kontakt/
Specjalista ds. BHP, inspektor ochrony przeciwpożarowej, auditor wiodący ISO 45001:2018, biegły sądowy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie, doradza i szkoli w zakresie bezpieczeństwa pracy w różnych branżach m.in. budownictwie, przemyśle energetycznym oraz zakładach produkcyjnych.