Brak naturalnego oświetlenia stanowiska pracy

Niebawem czeka nas zmiana czasu z letniego na zimowy. Potocznie – dni staną się coraz krótsze. Naukowcy już wiele lat temu ustalili, że „krótsze dobry” oraz związane z tym, mniejsze oddziaływanie światła naturalnego na człowieka, niekorzystnie wpływa nie tylko na samopoczucie, ale również na zdrowie. Stąd nasuwa się pytanie – jak praca w pomieszczeniach bez okien, wpływa na wydajność osób w nich pracujących?

Jak w Polsce problem ten regulują obowiązujące akty prawne ?

Badania nad pracą w pomieszczeniu bez okien W 2014 roku przeprowadzono badania (Boubekri M. et.al. 2014), w które zaangażowano 49 pracowników korporacyjnych, z czego 27 osób umieszczono w biurach bez okien, a dwudziestu dwóm zapewniono stanowiska pracy w pobliżu okna. Wszyscy pracowali w godzinach 8:00-17:00. Badani nie poznali prawdziwego problemu badawczego, a jedynie dostali ogólnikową informację. Część z nich, wyraziła również zgodę na badanie aktygrafem (monitorowanie poziomu aktywności w ciągu dnia i nocy). Po miesiącu badań, wnioski były jednoznaczne. Wykazano, że badani pracujący w pomieszczeniach z oknami, miały większą aktywność w ciągu dnia (pomiar aktygrafem), lepsze wyniki w kwestionariuszach określających poziom jakości życia oraz lepszy i dłuższy sen. Osoby pracujący w biurach bez okien gorzej funkcjonowały w społeczeństwie, częściej bywały rozdrażnione, posiadały niższą kondycją mentalną i mniej witalności.

Praca w pomieszczeniu bez okna w aktach prawnych

Kodeks pracy w dość ogólny sposób informuje o obowiązku zapewnienia przez pracodawcę, odpowiednich warunków lokalowych w miejscu, w którym jest
wykonywana praca (art. 214). Pomieszczenia muszą być odpowiednio dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników oraz charakteru wykonywanych prac.
Problematykę oświetlenia na stanowiskach pracy reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Według § 25 rozporządzenia w pomieszczeniach stałej pracy (czyli takich, w których całkowity czas pracy każdego pracownika przekracza cztery godziny w ciągu jednej doby), pracodawca zobowiązany jest zapewnić światło dzienne. Istnieją jednak wyjątki wówczas gdy: „jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie wyłącznie elektrycznego oświetlenia pracodawca uzyska zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy” – czytamy.

Praca, która ma charakter dorywczy bądź polega na krótkotrwałym przebywaniu w związku z dozorem albo konserwacją urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku w pomieszczeniu poniżej 2 godzin nie wymaga oświetlenia naturalnego, gdyż takiego pomieszczenia nie uważa się za pomieszczenie pracy. Natomiast, zarówno oświetlenie elektryczne oraz dostęp do światła dziennego w pomieszczeniach, muszą być zgodne z Polskimi Normami.

Więcej przepisów dotyczących omawianego zagadnienia zawarto w § 57 rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z tym przepisem pomieszczenie przeznaczone do pobytu ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości (z uwzględnieniem warunków określonych w par. 13 tego rozporządzenia oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa).

Szkolenie wstępne BHP w formie instruktażu  dla poszczególnych grup stanowisk i  powinno więc obejmować  szkolenie wstępne ogólne, zwane „instruktażem ogólnym” oraz szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane „instruktażem stanowiskowym”.

Oświetlenie przy wykonywaniu pracy biurowej

Przy wykonywaniu pracy przed komputerem, należy wziąć pod uwagę przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

Jakie obowiązują przepisy BHP podczas pracy przy komputerze? W załączniku do rozporządzenia, znajdziemy wytyczne dotyczące monitora ekranowego:

,,2.1.Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:

a) znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,

b) obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,

c) jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,

d) regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° – po 60° w obu kierunkach,

e) ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.”

W punkcie następującym:

,,9.1. Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie:

a) poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach,

b) należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.

9.2. Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego, pod warunkiem że będą to oprawy nie powodujące olśnienia.”

Wszelkie nieprawidłowości dotyczące stanu przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy panujących w danym zakładzie pracy wykaże audyt BHP. Masz pytania? Skontaktuj się z nami: https://ehsconsulting.pl/kontakt/

Podobne wpisy