Ukraina wprowadza REACH i CLP 

W maju i lipcu tego roku Ukraina sformalizowała zbliżenie swoich przepisów dotyczących obrotu produktami chemicznymi do wymagań unijnych, przyjmując regulacje określane jako UA-CLP (wejście w życie 29 czerwca 2024 r.) oraz UA-REACH (opublikowane 23 lipca 2024 r.). Nowe przepisy wprowadzą wymagania dotyczące klasyfikacji i oznakowania produktów, rejestracji substancji chemicznych oraz sporządzania kart charakterystyki. Ma to na celu zwiększenie bezpieczeństwa produktów na rynku ukraińskim oraz zbliżenie ukraińskich norm do tych stosowanych w Unii Europejskiej. 

Nowe przepisy w Ukrainie – zbliżenie do unijnych regulacji 

Przyjęcie UA-CLP i UA-REACH jest istotnym krokiem Ukrainy w kierunku harmonizacji jej przepisów z regulacjami unijnymi. Przepisy te mają na celu podniesienie poziomu ochrony zdrowia i środowiska, a także poprawę dostępu ukraińskich produktów chemicznych do rynku unijnego. 

Wprowadzenie przez Ukrainę przepisów zbliżonych do unijnego REACH oraz CLP (Classification, Labelling and Packaging of Chemicals) oznacza szereg istotnych zmian zarówno dla przemysłu chemicznego, jak i całej gospodarki kraju. 

Integracja z normami UE i harmonizacja prawa 

Wdrożenie ukraińskiego odpowiednika REACH i CLP ma na celu harmonizację przepisów chemicznych Ukrainy z regulacjami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Jest to kluczowy krok w procesie integracji Ukrainy z rynkiem unijnym, co może przyspieszyć proces akcesji do UE. Dostosowanie przepisów pomoże ukraińskim przedsiębiorstwom w łatwiejszym eksporcie towarów do krajów członkowskich, eliminując bariery handlowe wynikające z różnych standardów prawnych​. 

Ochrona zdrowia i środowiska 

Przepisy REACH i CLP są ukierunkowane na ochronę zdrowia ludzi oraz środowiska poprzez kontrolę i ograniczenie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych. Nowe regulacje wymagają od firm rejestracji substancji, ich oceny oraz zapewnienia odpowiednich środków bezpieczeństwa. Wdrożenie tych przepisów na Ukrainie pomoże zmniejszyć ryzyko związane z niekontrolowanym używaniem niebezpiecznych chemikaliów, co jest istotne, biorąc pod uwagę istniejące problemy środowiskowe w kraju​ 

Nowe obowiązki dla firm 

Firmy działające na rynku ukraińskim będą musiały dostosować swoje procesy produkcyjne, logistyki i sprzedaży do wymagań nowych regulacji. W szczególności: 

• Rejestracja chemikaliów – każda firma produkująca lub importująca substancje chemiczne w ilościach powyżej 1 tony rocznie będzie zobowiązana do ich rejestracji. 

• Ocena i klasyfikacja substancji – zgodnie z przepisami CLP firmy muszą klasyfikować swoje produkty chemiczne oraz odpowiednio je etykietować i pakować, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowników i konsumentów. 

• Koszty dostosowania – wdrożenie nowych przepisów będzie wiązało się z dodatkowymi kosztami dla firm, zwłaszcza w przypadku konieczności przeprowadzania nowych testów i przygotowania dokumentacji technicznej​. 

Wpływ na konkurencyjność 

Dostosowanie ukraińskiego prawa do norm unijnych może poprawić konkurencyjność ukraińskich produktów na rynku międzynarodowym. Zwiększenie standardów jakości i bezpieczeństwa produktów chemicznych ułatwi dostęp do rynków zagranicznych, co może przyciągnąć nowych inwestorów zainteresowanych współpracą z firmami działającymi zgodnie z unijnymi przepisami. 

Wyzwania i okres przejściowy 

Wdrożenie przepisów REACH i CLP może być wyzwaniem, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które mogą mieć trudności z wypełnieniem nowych wymagań. Ukraina wprowadziła jednak okres przejściowy do 2026 roku, co ma na celu umożliwienie firmom stopniowego dostosowania się do nowych wymogów. Firmy będą miały czas na przygotowanie się do pełnej rejestracji substancji i przystosowanie się do nowych regulacji​. 

UA-CLP – klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie 

Od 1 stycznia 2025 roku produkty chemiczne dostępne na rynku ukraińskim będą musiały spełniać wymogi UA-CLP w zakresie klasyfikacji zagrożeń i oznakowania. Produkty wprowadzone na rynek przed 15 listopada 2025 r. mogą być sprzedawane w niezmienionej formie do 14 listopada 2025 r. To krótkie okresy przejściowe, które wymagają sprawnego dostosowania się do nowych przepisów, zwłaszcza dla firm eksportujących do Ukrainy. 

Klasyfikacja zagrożeń i etykietowanie: firmy muszą określić typ zagrożeń i opracować zgodną etykietę produktu. Wszystkie dokumenty, w tym karty charakterystyki, muszą być w języku ukraińskim. 

Produkty, które znajdują się już w obrocie w UE, będą wymagały jedynie dodania wersji dokumentacji w języku ukraińskim. Natomiast dla eksporterów spoza UE dostosowanie się do nowych wymagań może być bardziej złożone i obejmować pełne wdrożenie standardów UA-CLP. 

UA-REACH – obowiązki rejestracyjne i karty charakterystyki 

Wdrażając UA-REACH, Ukraina wprowadziła także przepisy dotyczące rejestracji substancji chemicznych, podobne do tych w UE. Pierwszy okres przejściowy dla rejestracji substancji upływa 1 października 2026 r. Przepisy te wymagają: 

1. Rejestracji substancji: 

• Importowanych do Ukrainy w ilości ≥ 1000 ton rocznie. 

• Substancji CMR (klasy 1A i 1B) importowanych w ilości ≥ 1 tony rocznie. 

• Substancji klasyfikowanych jako H400 i H410 (zagrożenie dla środowiska) importowanych w ilości ≥ 100 ton rocznie. 

2. Wyłącznego przedstawiciela – podobnie jak w UE, obowiązki rejestracyjne będą mogły być realizowane za pośrednictwem przedstawiciela w Ukrainie. 

3. Sporządzania i dostarczania kart charakterystyki – przedsiębiorcy będą musieli zapewnić zgodność kart charakterystyki z wymogami UA-REACH. 

4. Wykazu substancji wymagających uzyskania zezwolenia (Załącznik XIV REACH) oraz substancji podlegających ograniczeniom (Załącznik XVII REACH). 

Ocena produktów – kluczowy krok dla przedsiębiorców 

Z uwagi na nowe wymogi, przedsiębiorcy powinni już teraz przeanalizować swoje produkty pod kątem zgodności z przepisami UA-CLP i UA-REACH. Firmy eksportujące do Ukrainy muszą upewnić się, że ich produkty spełniają normy na rynku ukraińskim, aby zapewnić sobie nieprzerwany dostęp do tego rynku. 

Nowe regulacje UA-CLP i UA-REACH stawiają przedsiębiorcom jasne wymagania w zakresie klasyfikacji, rejestracji i oznakowania substancji chemicznych, zbliżając ukraińskie przepisy do unijnych norm oraz wspierając bezpieczeństwo i zgodność produktów na rynku chemicznym.