Ergonomia w pracy

Artykuł ukazał się we wrześniowym wydaniu miesięcznika Pracownik Samorządowy.

Przystosowanie stanowiska pracy może nie tylko zapewnić zdrowie, ale również lepszą wydajność wykonywanych zadań. Dlatego planując je nie można zapomnieć o odpowiednim ustawieniu fotela czy monitora.

Celem ergonomii jest przede wszystkim:

zapewnienie sprawności działania pracownika przy jednoczesnym optymalizowaniu jego wysiłku fizycznego i psychicznego, czyli zwiększenie wydajności pracy; kształtowanie takich warunków pracy i życia prywatnego człowieka, aby uchronić go przed przedwczesną utratą zdrowia i sprawności fizycznej; zapewnienie komfortu i przyjemności podczas użytkowania przedmiotów i urządzeń, a także zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i komfortu psychicznego.

Ergonomia korekcyjna i koncepcyjna

Powszechnie stosowany jest podział na ergonomię korekcyjną i koncepcyjną. Pierwsza z nich zajmuje się poprawą stanu już istniejącego, analizą maszyn, urządzeń, stanowisk pracy z punktu widzenia ich dostosowania do psychofizycznych możliwości pracowników, formułowaniem zaleceń mających na celu polepszenie warunków pracy i zmniejszenie negatywnych skutków zdrowotnych. Natomiast ergonomia koncepcyjna jest stosowana w fazie projektowania narzędzi, urządzeń, maszyn, stanowisk pracy, budynków, warunków pracy w celu dostosowania ich do fizjologicznych, psychicznych i społecznych potrzeb człowieka. Fakt, że spędzamy około dwóch trzecich dorosłego życia właśnie na pracy, powinien skłaniać nas do zastanowienia się nad sposobem jej wykonywania, aby zminimalizować negatywne skutki dla zdrowia.

Czym grozi brak myślenia o ergonomii?

Do najważniejszych strat ponoszonych z tytułu lekceważenia kwestii bezpieczeństwa pracy oraz ergonomii zaliczyć można: wypadki przy pracy, które powodują stratę czasu pracy poszkodowanego, świadków wypadku i kadry kierowniczej, ponoszenie kosztów odszkodowań, absencję poszkodowanego, uszkodzenie urządzeń technicznych, postój maszyny itp.
Dochodzą do tego konsekwencje występowania choroby zawodowej, takie jak absencja pracowników, koszty odszkodowań i koszty związane z przekwalifikowaniem lub przeniesieniem na inne stanowisko pracownika, zmniejszona wydajność pracy wszystkich pracowników występująca, gdy obsługa urządzenia wymusza zbyt duży wydatek energetyczny ze względu na nieprawidłowe rozmieszczenie elementów sterowniczych czy sygnalizacyjnych, a narzędzia i materiały produkcyjne położone są za daleko. Pojawia się też szybsze i większe zmęczenie pracą wskutek niewłaściwie zaprojektowanego krzesła itp.

Skutki niewłaściwej pozycji za biurkiem

Wskazane przykłady potwierdzają, że warto zwrócić uwagę na poprawę bezpieczeństwa, ale również komfortu pracy. Czytelnik tego artykułu z dużym prawdopodobieństwem siedzi teraz przy biurku. Pozycja siedząca określa w dużym stopniu wymiary pionowe elementów stanowiska pracy, w szczególności wymiary krzesła (siedziska) i stołu oraz proporcje między nimi. W przypadku niewłaściwie zaprojektowanego siedziska czy nieodpowiednich proporcji między siedzeniem a płaszczyzną pracy mamy do czynienia z wymuszoną pozycją tułowia i kończyn. Konsekwencjami przyjęcia niewłaściwej pozycji siedzącej może być zmiana sylwetki człowieka między innymi przez wystąpienie tendencji do poszerzenia bioder, spłaszczenia klatki piersiowej, niewłaściwego wygięcia kręgosłupa, co w rezultacie powoduje ucisk na nerwy. Przybranie niewłaściwej pozycji siedzącej przyczynia się do zmniejszenia zakresu ruchowego przepony i żeber, co sprawia, że gorsza jest wentylacja płuc i utrudnione oddychanie. W rezultacie szybciej następuje zmęczenie mięśni brzucha i grzbietu. Upośledza to krążenie i sprzyja podwyższeniu ciśnienia tętniczego, zwężeniu naczyń krwionośnych i napięciom nerwowo-mięśniowym. Efektem są zmiany morfologiczne i czynnościowe wielu narządów oraz liczne dolegliwości i choroby.

Podstawowe zasady BHP w biurze pomogą Ci zadbać o swoje zdrowie oraz komfort, co z pewnością przełoży się również na efektywność.

Jak zadbać o prawidłową pozycję?

Co zrobić, aby zapobiec negatywnym skutkom w przypadku długotrwałej pozycji siedzącej? Zacznij od doboru właściwego sprzętu, m.in. biurka i fotela. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (DzU z 1998 r. nr 148 poz. 973) określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe oraz wymagania dotyczące organizacji pracy na stanowiskach wyposażonych w takie monitory. Załącznik do rozporządzenia określa wymogi dotyczące krzesła, obejmujące posiadanie dostatecznej stabilności przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi; wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów; regulację wysokości siedziska w zakresie 400÷500 mm licząc od podłogi, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu; wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednio do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360° oraz podłokietniki. Dodatkowo w przypadku biurka jego konstrukcja powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury. Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna zapewniać między innymi: naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem oraz odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.

Warto sięgać po nowinki techniczne

Oczywiście, nie warto ograniczać się przepisami prawnymi. Postęp techniki, również w zakresie doboru sprzętów do pracy, powoduje, że powinniśmy szukać jak najlepszych rozwiązań. Jedną z nowości jest regulowane elektrycznie biurko, które można ustawić na dowolną wysokość, dzięki czemu pracę wykonujemy zarówno z pozycji stojącej, jak i siedzącej. W przypadku foteli obrotowych również mamy szeroki wybór, ale przede wszystkim powinniśmy pamiętać o przepisach prawnych, które zostały przytoczone wcześniej. Ostatnim elementem, ale nie najmniej istotnym, są przerwy w pracy. Jeśli pracujemy w pozycji siedzącej przed komputerem, przysługuje nam co najmniej 5-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Jest to dobry moment, aby wstać od biurka i zmienić pozycję ciała. Jeśli wdrożymy takie proste zasady w życie, będziemy pracować efektywniej z korzyścią dla naszego zdrowia.

Aby odpowiednio przygotować pracownika i zadbać o jego bezpieczeństwo najważniejszym etapem jest zorganizowanie szkolenia wstępnego BHP.

Masz pytania? Jesteśmy specjalistami w niestandardowych przypadkach.

Zapraszamy! https://ehsconsulting.pl/kontakt/

Podobne wpisy