Czy Twoje produkty są gotowe na nadchodzące zmiany w przepisach i zbliżające się inspekcje? 

Pod koniec września Unia Europejska przedłożyła do Światowej Organizacji Handlu (ang. World Trade Organization, WTO) draft 23 ATP do rozporządzenia CLP. W proponowanym tekście rozporządzenia znajduje się 8 substancji, które mogą być używane w kosmetykach. Dla 3 z nich przewiduje się wprowadzenie klasyfikacji CMR (rakotwórczej, mutagennej lub reprotoksycznej), co może ostatecznie doprowadzić do ograniczenia ich użycia w produktach kosmetycznych. 

Zakresem draftu rozporządzenia objęte zostały łącznie 32 substancje lub grupy substancji, w tym: 

• Ozon [CAS 10028-15-6], dla którego przewiduje się wprowadzenie klasyfikacji jako rakotwórczy kategorii 2 ze zwrotem H351 [pełna klasyfikacja: Ox. Gas 1 H270, Carc. 2 H351] 
• Podtlenek azotu [CAS 10024-97-2], wprowadzenie klasyfikacji jako reprotoksyczny kategorii 1B ze zwrotem H360Df oraz STOT RE 1 ze zwrotem H372 ze względu na działanie na układ nerwowy [pełna klasyfikacja: Repr. 1B H360Df, STOT RE 1 H372, STOT SE 3 H336, Ozone 1 H420] 
• C.I. Pigment Red 53:1 [CAS 5160-02-1], proponowana klasyfikacja jako rakotwórczy kategorii 2 ze zwrotem H351 [pełna klasyfikacja: Carc. 2 H351] 
• Metakrylan tetrahydrofurfurylu [CAS 2455-24-5], proponowana klasyfikacja jako reprotoksyczny kategorii 1B ze zwrotem H360 Df [pełna klasyfikacja: Skin Sens. 1A H317, Repr. 1B H360Df] 

Pełen proponowany tekst rozporządzenia wraz z załącznikiem można znaleźć tutaj: https://technical-barriers-trade.ec.europa.eu/en/notification/32556 

Końcową datą przedkładania uwag do proponowanego tekstu rozporządzenia był 24 listopada 2024 roku. W niedługim czasie powinniśmy więc spodziewać się publikacji rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 

Wyniki kontroli kart charakterystyki 

Przeprowadzony w 2023 roku projekt kontroli kart charakterystyki, wykazał, że, pomimo że dokumenty te są obecne w obrocie produktami chemicznym od wielu lat, to ich jakość nie zawsze jest wystarczająca. 

Projekt został przeprowadzony w 28 krajach członkowskich i objął swoim zakresem 2528 kart charakterystyki dla substancji i mieszanin chemicznych. Poniżej przedstawiamy kilka podstawowych danych liczbowych z raportu opublikowanego przez Europejską Agencję Chemikaliów: 

• Spośród 2528 kart, 2412 (95%) było dostarczanych proaktywnie 
• 2095 z 2412 (87%) było zgodne z nowym formatem karty charakterystyki wymaganym od 1 stycznia 2023 roku 
• Dla 1956 z 2412 (81%) firmy miały wdrożone systemy przesyłania zaktualizowanych dokumentów do swoich odbiorców z ostatnich 12 miesięcy 

Powyższe dane pokazują naprawdę wysoki poziom zrozumienia istnienia wymagań dotyczących dostarczania kart charakterystyki oraz ich zaktualizowanych wersji. Pokazuje także, że w przemyśle chemicznym istnieje oczekiwanie dotyczące otrzymania odpowiedniej dokumentacji, odzwierciedlone przez istnienie w przedsiębiorstwach systemów proaktywnego dostarczania kart charakterystyki. 

Czy Twoje karty charakterystyki są poprawne? 

Kontrola kart charakterystyki składała się z dwóch etapów, w pierwszym inspekcje sprawdzały kompletność dokumentów i obecność wszystkich niezbędnych informacji, w drugim etapie ocenie miała podlegać ich jakość i poprawność. Na podstawie przeprowadzonych kontroli oceniono, że ogólny poziom braku poprawności wynosi aż 35%. Jest to poprawa w stosunku do wyników z poprzednich projektów dotyczących kontroli, natomiast nadal tylko 65% skontrolowanych kart charakterystyki w pełni odpowiada wymaganiom istniejących przepisów. 

Szczegónie interesujące pod tym kątem wydają się być poziomy wykrytych błędów w: 

• Sekcji 2 – dotyczącej klasyfikacji i oznakowania, kluczowej dla dalszej poprawności karty, tutaj poziom błędów wyniósł wysokie 24% 
• Sekcji 3 – dotyczącej komponentów produktu, tutaj nieprawidłowości wykazano w aż 47% przypadków! 
• Sekcji 8 – która wskazuje na środki ochrony indywidualnej czy wartości NDS, gdzie dokumenty zostały uznane za niepoprawne w aż 49% sytuacji. 

Tak wysoki poziom wykrytych nieprawidłowości każe postawić sobie pytanie czy sam fakt posiadania dokumentu jest wystarczający, aby uznać, że spełniło się wszystkie wymagania? Pokazuje to również, że sporządzanie kart charakterystyki wymaga odpowiedniego poziomu wiedzy i doświadczenia, i że warto zlecić je sprawdzonym specjalistom. 

Bardziej szczegółowe dane wyników kontroli można znaleźć w raporcie ECHA tutaj: https://echa.europa.eu/documents/10162/2304648/wg_ref11_project_report_en.pdf/c9c78941-48bf-c6eb-38ca-11e55e18f889?t=1733136406554 

Rys. 1 Liczba kart charakterystyki sprawdzonych w krajach biorących udział w projekcie (Źródło: ECHA)  

Ostateczny termin zgłoszeń PCN

1 stycznia 2025 roku mija jednak również termin ostatniego okresu przejściowego przewidzianego w rozporządzeniu CLP dla notyfikacji zgodnie z artykułem 45 (nazywanych zgłoszeniami PCN). 

Dwa poprzednie okresy przejściowe upłynęły 1 stycznia 2021 roku (dla produktów konsumenckich i profesjonalnych) oraz 1 stycznia 2024 roku (dla produktów do użytku przemysłowego). Do 31 grudnia 2024 roku należy natomiast dokonać zgłoszenia produktów, które były wcześniej znotyfikowane za pomocą systemów krajowych (w Polsce za pomocą systemu ELDIOM), niezależnie od ich rodzaju zastosowania. 

Wzmożone inspekcje w zakresie rozporządzenia CLP i kart charakterystyki w 2025 roku 

W związku z tym, że jest to data, po której wszystkie mieszaniny klasyfikowane jako stwarzające zagrożenie dla zdrowia człowieka lub ze względu na właściwości fizyczne, będą musiały być zgłoszone do PCN spodziewany jest istotny wzrost aktywności inspekcji w zakresie stosowania tych przepisów. 

Nawet w oficjalnych dokumentach Europejskiej Agencji Chemikaliów wskazywana jest konieczność intensyfikacji działań na polu kontroli związanej z rozporządzeniem CLP, w związku z nadal wysokim poziomem wykrywanych niezgodności. 

Wśród elementów, na które inspektorzy będą mieli zwracać szczególną uwagę, znajdują się między innymi: 

• Zgodność z Załącznikiem VIII do rozporządzenia CLP (zgłoszenia PCN) 
• Jakość i poprawność kart charakterystyki 
• Sprzedaż produktów chemicznych on-line 
• Kontrola importowanych substancji, mieszanin i wyrobów 

Pełną listę zaplanowanych działań Reach Enforcement Forum (REF) można znaleźć pod tym adresem: https://echa.europa.eu/documents/10162/17088/forum_work_programme_2024_2025_en.pdf/54a2a7dc-2ff7-8233-d9de-8dbc216578af?t=1701778935843 

Nasi eksperci mogą Państwu pomóc w weryfikacji stanu zgodności Państwa dokumentacji oraz przygotować Państwa firmę na kontrolę w zakresie stosowania rozporządzenia REACh oraz CLP.