Jak powinien wyglądać nadzór nad wykonywanymi pracami?

Zazwyczaj zdajemy sobie sprawę, że wykonywane prace powinny być nadzorowane. Jednak zdarza się, że do końca nie wiemy – przez kogo i w jaki sposób. Niekiedy obowiązek nadzorowania prac jest kierowany tylko i wyłącznie na służbę BHP, co oczywiście jest błędnym podejściem.

W niniejszym artykule dowiesz się, jak w praktyce powinien wyglądać nadzór nad wykonywaniem pracy, uwzględniając aktualny stan prawny.

Nadzór nad wykonywanymi pracami a kwestie prawne 

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (DZ.U.1997.109.704 ze zm.) informuje o 22 zadaniach służby BHP, do których należą m.in.: przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń.

Zwrócenie uwagi na obowiązki służby BHP w zakresie dokonywania kontroli warunków pracy pod kątem bezpieczeństwa, nie zwalnia pracodawcy oraz osób kierujących z nadzorowania prowadzonych prac. Zdecydowanie warto dowiedzieć się także, jaka jest odpowiedzialność karna pracodawcy w zakresie BHP.

Czym jest nadzór i czy można stosować pojęcia zamienne?

Można spotkać wiele pojęć, które służą określeniu czynności weryfikacji stanu faktycznego z tymi obowiązującymi i zgodnymi z przepisami prawa. Wykonując ocenę warunków pracy najczęściej stosowanie pojęcia to: kontrola, nadzór i audyt BHP.

Spotyka się nawet porównanie, iż audytor i kontroler stoją do siebie plecami: audytor patrzy w przyszłość, a kontroler w przeszłość. Według innych, audyt i kontrola to bardzo zbliżone działania, żeby nie powiedzieć tożsame.AUDYT A KONTROLA – PORÓWNANIE, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 333 · 2017

Powyższe porównanie jest bardzo ciekawe, ponieważ podkreślają punkt widzenia, który najczęściej jest obierany przez audytora oraz kontrolera. Jednak warto zwrócić uwagę, że nie istnieją istotne różnice merytoryczne pomiędzy audytem  a kontrolą, takie jak: definicja, cel, uprawnienia, usytuowanie, metodyka działania.

Nadzór natomiast zgodnie ze słownikiem PWN to:

1. «kontrolowanie lub pilnowanie kogoś lub czegoś»2. «komórka organizacyjna instytucji nadzorująca kogoś lub coś; też: personel nadzorujący»https://sjp.pwn.pl/slowniki/nadz%C3%B3r.html

Przez co rozumieć można, że kontrola jest uzupełniona o elementy represyjne w postaci decyzji np.: administracyjnych czy finansowych. Przykładem jest kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego zgodnie z Ustawą Prawo budowlane (Dz.U.2020.1333 t.j. z dnia 2020.08.03). Na jej podstawie, zgodnie z Art.  84.  [Zadania organów nadzoru budowlanego],

1. do zadań organów nadzoru budowlanego należy:

  1. kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego;
  2. kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej;
  3. badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych;
  4. współdziałanie z organami kontroli państwowej.

2. Organy nadzoru budowlanego są obowiązane do:

  1. bezzwłocznego przesyłania organom administracji architektoniczno-budowlanej kopii decyzji i postanowień wynikających z przepisów prawa budowlanego;
  2. prowadzenia ewidencji decyzji, postanowień i zgłoszeń, o których mowa w art. 82b ust. 1 pkt 2;
  3. prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych;
  4. prowadzenia ewidencji zawiadomień o kontrolach, o których mowa w art. 62 ust. 1 pkt 3.

Kodeks pracy w art. 212 wyszczególnia następujące obowiązki nadzoru:

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

  1. organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
  2. dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
  3. organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,
  4. dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
  5. egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
  6. zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Warto dodać, iż osoba kierująca pracownikami nie musi mieć dodane ww. obowiązki do zapisów umowy. Powyższy zakres jest na stałe przyporządkowany do osób kierujących pracownikami i nie mogą się w żaden sposób zrzec tych obowiązków.

jak-powinien-wygladac-nadzor-nad-wykonywanymi-pracami

Kto może sprawować nadzór BHP na budowie?

Pracodawca
Pracodawca, wcielając się w rolę osoby kierującej pracownikami może nadzorować spełnienie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie. W przypadku braku osobistego zaangażowania w proces budowlany ma powinien zorganizować właściwą strukturę nadzoru BHP. Takie regulacje powinny znaleźć się w planie Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia, jeżeli zgodnie z Art.  21a. Ustawy Prawo budowlane (Dz.U.2020.1333 t.j. z dnia 2020.08.03):

1)w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w ust. 2 lub

2)przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.


Kierownik budowy lub robót, których obowiązki są również uregulowane przez Ustawę Prawo budowlane (Dz.U.2020.1333 t.j. z dnia 2020.08.03). Zgodnie z:

Art.  23.  [Uprawnienia kierownika budowy]

Kierownik budowy ma prawo:

1)występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;

2)ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Mistrz budowlany, który zgodnie z:

Art.  15a.  [Zakres uprawnień wynikających z uprawnień budowlanych w poszczególnych specjalnościach]
24. Uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, dla osób posiadających tytuł zawodowy mistrza, stanowią podstawę do wykonywania czynności wyłącznie w zakresie objętym danym rzemiosłem w odniesieniu do obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m3.

Wyznaczanie oraz rola koordynatora ds. BHP

KIEDY W JEDNYM CZASIE I MIEJSCU MUSZĄ SWOJE ZADANIA REALIZOWAĆ PRACOWNICY RÓŻNYCH PRACODAWCÓW, WARTO ZADBAĆ O OSOBĘ KOORDYNUJĄCĄ KWESTIE BEZPIECZEŃSTWA NA BUDOWIE. OBOWIĄZEK POWOŁANIA KOORDYNATORA DS. BHP WYNIKA Z ART. 208 § 1 USTAWY Z DNIA 26 CZERWCA 1974 R. – KODEKS PRACY – DALEJ K.P., W RAZIE GDY JEDNOCZEŚNIE W TYM SAMYM MIEJSCU WYKONUJĄ PRACĘ PRACOWNICY ZATRUDNIENI PRZEZ RÓŻNYCH PRACODAWCÓW, PRACODAWCY CI MAJĄ OBOWIĄZEK:
1) WSPÓŁPRACOWAĆ ZE SOBĄ,
2) WYZNACZYĆ KOORDYNATORA SPRAWUJĄCEGO NADZÓR NAD BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH W TYM SAMYM MIEJSCU,
3)USTALIĆ ZASADY WSPÓŁDZIAŁANIA UWZGLĘDNIAJĄCE SPOSOBY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ DLA ZDROWIA LUB ŻYCIA PRACOWNIKÓW.
4) INFORMOWAĆ SIEBIE NAWZAJEM ORAZ PRACOWNIKÓW LUB ICH PRZEDSTAWICIELI O DZIAŁANIACH W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA ZAGROŻENIOM ZAWODOWYM WYSTĘPUJĄCYM PODCZAS WYKONYWANYCH PRZEZ NICH PRAC.

Motywowanie podwykonawców do rzetelnej współpracy w zakresie BHP

Praca nad zaangażowaniem pracowników w zakresie BHP jest szczególnie utrudniona, gdy na budowie wykonywane są prace przez wielu podwykonawców jednocześnie. Pojawia się wtedy pytanie, co robić, aby w łatwiejszy sposób planować i organizować bezpieczną pracę?

Na pomoc mogą posłużyć wtedy:

  • narady koordynacyjne, na których poruszana jest tematyka bezpiecznej pracy,
  • szkolenia BHP wprowadzające na daną budowę,
  • newslettery,
  • system nagród, wyróżnień, ale także kar (jako ostateczność!!!),
  • opracowanie i wdrażanie systemu powiadamiania o zagrożeniach,
  • rozmowy z pracownikami.

Skontaktuj się z nami: https://ehsconsulting.pl/kontakt/

Podobne wpisy