Szkolenie wstępne BHP

W poniższej publikacji odpowiem na pytania w zakresie szkoleń wstępnych BHP m.in.: kto może prowadzić szkolenie wstępne bhp, jaki jest jego podział, kto przeprowadza instruktaż stanowiskowy i kiedy jest wymagany. Zapraszam do lektury!

Zapewnianie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenie systematycznych szkoleń pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy stanowi jeden z obowiązków pracodawcy (Art.  94 k.p.). Natomiast pracownik jest obowiązany znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym (Art. 211 k.p.). Potwierdzenie obowiązku przeprowadzania szkoleń BHP znajdziemy również w Art.  237³. k.p.:

,,1. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.”

Dokładne regulacje w zakresie prowadzenia szkoleń BHP znajdują się w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.2004.180.1860 z dnia 2004.08.18).

Zgodnie z §  8. wskazanego powyżej rozporządzenia:

,,Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk i obejmuje:

1)           szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej „instruktażem ogólnym”;

2)           szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej „instruktażem stanowiskowym”.”

Uczestnikami szkolenia wstępnego BHP są osoby, które rozpoczynają pracę w danym zakładzie pracy.

W pierwszej kolejności przeprowadzany jest instruktaż ogólny, który ma na celu zaznajomienie pracownika z:

1. podstawowymi przepisami bhp zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy,
2. przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w danym zakładzie pracy,
3. zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Kto przeprowadza instruktaż ogólny?

Instruktaż ogólny powinien zostać przeprowadzony przez pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osobę wykonującą u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawcę, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeśli pracodawca chciałby sam wykonywać zadania służby bhp w zakładzie, a zarazem zatrudnia do 10 pracowników albo zatrudnia do 50 pracowników jeśli jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych musi posiadać ukończone szkolenie dla służby bhp (zgodnie z Art.  237¹¹ k.p.).

Prawodawca daje możliwość przeprowadzenia instruktażu ogólnego nie tylko przez pracownika służby BHP, natomiast osoba powinna zapoznać się z ramowym programem szkolenia (ZAŁĄCZNIK Nr  1 -RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA zawarty w rozporządzeniu, tabela poniżej).

Co z instruktażem stanowiskowym?

Drugą częścią szkolenia wstępnego BHP jest instruktaż stanowiskowy. Instruktaż powinien zostać przeprowadzony nowo zatrudnianym pracownikom, a także zmieniającym stanowisko pracy oraz w przypadku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych, tj. w razie zmiany procesu technologicznego, zmiany organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń. Szkolenie jest przeznaczone również dla studentów odbywających praktyki studenckie oraz uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu.

Jak definiować zmianę „stanowiska pracy”?

Warto w tym miejscu przypomnieć jak definiować „stanowisko pracy” w odniesieniu do wypełniania obowiązków w zakresie BHP. W przypadku wypełniania zadań w zakresie bezpieczeństwa pracy, należy posiłkować się definicją, która została podana w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.2003.169.1650 t.j. z dnia 2003.09.29). W rozporządzeniu „stanowisko pracy” jest definiowane jako: ,,przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę.” Zatem, jeśli zmienia się nazwa stanowiska pracy w umowie o pracę, ale zmiana nie pociąga za sobą różnic w sposobie wykonywania pracy tj. używania środków, narzędzi, nie są obecne nowe czynniki szkodliwe/ uciążliwe/ niebezpieczne – z dużym prawdopodobieństwem ponowne wykonanie instruktażu stanowiskowego nie jest konieczne. Warto jednak dokładnie przeanalizować nowe stanowisko pracy i porównać z poprzednio zajmowanym przez pracownika.

Podczas instruktażu stanowiskowego powinien pozyskać:

1. informacje o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
2. wiedzę i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych,
3. wiedzę i praktyczne umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy.

Jeżeli pracownik wykonuje prace na różnych stanowiskach, szkolenie powinno uwzględniać wszystkie rodzaje prac, które będą należały do zakresu obowiązków pracownika.

Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części powinny być dostosowane do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy pracownika oraz zagrożeń występujących przy przewidzianej do wykonywania przez niego pracy.

Z jakich etapów powinien składać się instruktaż stanowiskowy?

1. rozmowy wstępnej instruktora z instruowanym pracownikiem,
2. pokazu i objaśnienia przez instruktora całego procesu pracy, który ma być realizowany przez pracownika,
3. próbnego wykonywania procesu pracy przez pracownika przy korygowaniu przez instruktora sposobów wykonywania pracy,
4. samodzielnej pracy instruowanego pracownika pod nadzorem instruktora,
5. sprawdzenia i oceny przez instruktora sposobu wykonywania pracy przez pracownika.

Ramowy program instruktażu stanowiskowego jest również zawarty w Załączniku nr.1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.2004.180.1860 z dnia 2004.08.18, tabela poniżej).

Zatem jak widzimy instruktaż stanowiskowy dla pracowników administracyjno- biurowych narażonych na działanie czynników uciążliwych trwa znacznie krócej (90 minut) niż dla pozostałych grup stanowisk pracy (360 minut).

Szkolenie wstępne BHP jest niezwykle istotne, aby przekazać pracownikom podstawową wiedzę w zakresie regulacji prawnych w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy, a także zapoznać z procesem pracy, organizacją zakładu pracy. Czas szkolenia powinniśmy wykorzystać na zapoznanie pracownika z podstawową dokumentacją BHP m.in. oceną ryzyka zawodowego, instrukcjami dotyczącymi udzielania pierwszej pomocy, postępowania na wypadek pożaru i awarii.

Dzięki odpowiedniemu przeszkoleniu, pracownik będzie czuł się bardziej pewniej wykonując swoje zadania na stanowisku pracy.

Jeśli masz pytania odnośnie szkoleń wstępnych BHP – chętnie odpowiem.

A może chcesz, abym właśnie w Twojej firmie przeprowadziła szkolenie wstępne BHP?

Wystarczy, że prześlesz zgłoszenie przez formularz kontaktowy, a skontaktuję się z Tobą jak najszybciej to możliwe!