Czy ryzykiem można zarządzać? Jeżeli tak – jak robić to efektywnie?

Zarządzanie ryzykiem polega na włączeniu środków zapobiegawczych przed czynnikami zagrażającymi organizacji (biorąc pod uwagę ochronę pracowników, mienia oraz środowiska).

Świadome zarządzanie ryzykiem jest zawsze przydatne, gdy istnieje możliwość wystąpienia niekorzystnych zdarzeń. Im bardziej znaczące są ryzyka, tym ważniejsze jest systematyczne zarządzanie ryzykiem od początku do końca.

Ocena ryzyka

Pierwszą częścią zarządzania ryzykiem jest ocena ryzyka, która polega na rozpoznaniu niebezpieczeństw i ocenie wielkości zagrożenia. Drugi etap to planowanie działań mających na celu zmniejszenie lub wyeliminowanie ryzyka. Trzecia część, czyli monitorowanie ryzyka, składa się z działań (administracyjnych i technicznych) zmierzających również do zmniejszenie ryzyka.

Funkcją oceny ryzyka jest zatem identyfikacja zagrożeń i generowanie wiedzy o ich skali.

Celem oceny ryzyka jest dostarczenie podstawy wiedzy do podejmowania decyzji, w których oceniane są zidentyfikowane ryzyka i ich wpływ na różne obszary organizacji.

Do wspomagania oceny ryzyka można wykorzystać modele samooceny z najczęstszymi zagrożeniami występującymi w organizacji, o których dowiedzieliśmy się np. podczas przeprowadzania ankiety wśród pracowników. Gotowe, kompleksowe listy kontrolne nie istnieją, ale dzięki przygotowania wzoru formularza ocena bieżącego stanu przedsiębiorstwa może być łatwiejsza do przeprowadzenia.

Podstawowym celem zarządzania ryzykiem jest zapewnienie ciągłości działalności przedsiębiorstwa w każdych okolicznościach. Podkreśla się znaczenie współpracy wielu obszarów i struktur organizacji.

Złożoność zachodzących procesów w organizacji, a także powiązanie działalności, zarówno wewnętrznej jak i na poziomie dostawców, utrudnia identyfikację i zarządzanie ryzykiem.

Analiza ryzyka

Firma analizuje ryzyko w różnych dziedzinach (np. bezpieczeństwo pracy, zagrożenia wypadkowe, zagrożenia środowiskowe, bezpieczeństwo procesowe i chemiczne, bezpieczeństwo informacji). Metody mogą być różne, a ryzyko (prawdopodobieństwo x skutek) może być obliczone różnymi sposobami.

Ocena skali danego zagrożenia może być subiektywna, osoba może dokonać oceny ryzyka ma podstawie małego zakresu informacji (uzyskanych w danym momencie).

Oceniając skalę ryzyka, należy zwrócić uwagę na jego znaczenie dla większej grupy pracowników (np. danego działu). Poprzez dokonanie oceny możemy uporządkować zagrożenia wg. odpowiedniej rangi, aby móc zdecydować, które z działań zapobiegawczych podjąć w pierwszej kolejności.

Rozpoznanie zagrożeń

W zarządzaniu ryzykiem kluczowe znaczenie ma rozpoznanie, w jaki sposób powstają zagrożenia i dlaczego stanowią one zagrożenie, ponieważ ułatwi nam to ustalenie odpowiednich środków zapobiegawczych.

Ocena ryzyka i ustalenie odpowiednich priorytetów w określa może być wskazówką do planowania i skalowania działań związanych z bezpieczeństwem pracy, warto zatem zainwestować swój czas i zaangażowanie, a także korzystać z dobrych praktyk opisanych w literaturze, wcześniejszych ocenach, statystykach i danych dotyczących wypadków, doświadczenia).

Ryzyko szczątkowe

W wielu ocenach uzyskiwane ryzyko szczątkowe, które nie jest istotne dla ogólnego zarządzania, pozostaje niezauważone (niedocenione). Te ryzyka szczątkowe, zgodnie z ich nazwą, opisują najczęściej sytuację po zastosowaniu odpowiednich działań profilaktycznych.

Ocena i zarządzanie ryzykiem resztkowym opisuje skutki działań (zmniejszenie skali ryzyka) i działań następczych (działania zarządcze), które mają być realizowane w codziennej pracy.

Zarządzanie ryzykiem resztkowym i opisywanie go podczas oceny ryzyka jest doskonałym uzasadnieniem zastosowania środków administracyjnych (plany, instrukcje itp.), środków technicznych (np. zastosowanie środków ochrony zbiorowej) oraz znaczenia działań poszczególnych osób w organizacji.

Aby rozwijać bezpieczeństwo, ważne jest, aby uzyskać informacje o sytuacjach „bliskiego narażenia”, w których prawie doszło do wypadku. Te i rzeczywiste sytuacje wypadkowe są sprawdzane i analizowane w celu uniknięcia wypadków w przyszłości. Zazwyczaj analiza jest przeprowadzana przez osoby zajmujące się bezpieczeństwem i higieną pracy w firmie, a także osoby kierujące.

Metodologia LEAN

Szacowanie ryzyka może stać się oczywistym i nieodłącznym elementem organizacji przy implementacji metodyki LEAN. W filozofii LEAN mówimy o określeniu podstawowych procesów i przepływów wartości oraz zdefiniowaniu sensu działalności.

Warunkiem zasadniczym jest posiadanie wiedzy – co się robi i jak to zrobić. Oznacza to identyfikację
procesów produkcyjnych i usługowych, reprezentowanie i rozwój wartości przepływów, łańcucha dostaw oraz funkcjonalności środowiska pracy i faz pracy, które mają przekładać się na pożądany rezultat końcowy. Warto dowiedzieć się również jak wygląda instruktaż stanowiskowy pracownika.

Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu z firmą EHS Consulting zajmującą się kompleksowo działaniami z zakresu usług BHP. https://ehsconsulting.pl/kontakt/